ศูนย์เรียนรู้เด็กไทยแก้มใส

กิตติกรรมประกาศ

"โรงเรียนทองทิพย์วิทยา จังหวัดลำปาง" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน 207 ม. 3 ตำบลน้ำโจ้ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง 52100

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ โรงเรียนทองทิพย์วิทยา ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โรงเรียนทองทิพย์วิทยา

บทคัดย่อ

โครงการ " โรงเรียนทองทิพย์วิทยา " ดำเนินการในพื้นที่ 207 ม. 3 ตำบลน้ำโจ้ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง 52100 รหัสโครงการ ศรร.1112-017 ระยะเวลาการดำเนินงาน 2 พฤษภาคม 2559 - 30 เมษายน 2560 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 100,000.00 บาท จาก โรงเรียนทองทิพย์วิทยา เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นสมาชิกในชุมชนจำนวน 275 คน หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

โครงการเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ เกิดจากความร่วมมือระหว่างกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงศึกษาธิการ ร่วมกับหน่วยงานภาคี ได้แก่ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์ กรุงเทพมหานคร และ กระทรวงมหาดไทย ภายใต้การสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนโรงเรียนในการน้อมนำแนวทางการดำเนินงานที่ประสบความสำเร็จ การบริหารจัดการอาหารและโภชนาการในโรงเรียนอย่างครบวงจรของโครงการตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีไปปฏิบัติในการพัฒนาด้านเกษตร อาหาร โภชนาการและสุขภาพเด็กในโรงเรียน โดยน้อมนำกรอบแนวคิดและองค์ประกอบของการพัฒนาจากบทเรียนโรงเรียนในโครงการพระราชดำริใน 8 องค์ประกอบคือ 1) การเกษตรในโรงเรียน 2) สหกรณ์นักเรียน 3) การจัดการบริหารของโรงเรียน 4) การติดตามภาวะโภชนาการ 5) การพัฒนาสุขนิสัยของนักเรียน 6) การพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อมของโรงเรียนให้ถูกสุขลักษณะ 7) การจัดบริการสุขภาพ และ8) การจัดการเรียนรู้ : เกษตร โภชนาการ และสุขภาพอนามัย โดยมีเป้าหมายเพื่อให้เด็กนักเรียนเกิดคุณลักษณ์สำคัญใน 4 ประการตามแนวพระราชดำริ คือ มีพุทธศึกษา จริยศึกษา หัตถศึกษาและ จริยศึกษา มีภาวะโภชนาการดี สุขภาพแข็งแรง ไปพร้อมๆ กับการพัฒนาทักษะที่จำเป็นและคุณลักษณะที่เอื้อต่อการมีสุขภาวะ และคุณภาพชีวิตที่ดี ซึ่งเป็นการพัฒนาที่มีเด็กเป็นศูนย์กลาง โดยเน้นให้เด็กนักเรียนได้เรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติจริงด้วยตนเอง (Learning by doing) เพื่อกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้ พัฒนาทักษะและคุณลักษณะที่เหมาะสม สามารถนำไปใช้ได้ในชีวิตจริงและพึ่งตนเองได้ โดยโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการฯ ต้องมีการบริหารจัดการแผนงานอย่างเหมาะสม สอดคล้องกับความต้องการ บริบทของชุมชน และวัฒนธรรมประเพณี ซึ่งโครงการเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการในปีที่ 1 (พ.ศ.2557-2558) มีโรงเรียนเข้าร่วมโครงการทั้งสิ้น 544 โรงเรียนจากทั่วประเทศ
สถานการณ์ภาวะทุพโภชนาการของประเทศไทยจากรายงานการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการนักเรียนอายุ 6-12 ปี จำนวน 1,492,089 คน ใน 76 จังหวัด ของกรมอนามัย ปี 2555 พบว่านักเรียนมีภาวะอ้วน ร้อยละ 12.5 เตี้ยร้อยละ 16.8 และระบุว่านักเรียนอายุ 6-12 ปี ที่มีส่วนสูงระดับดีและรูปร่างสมส่วน มีเพียง ร้อยละ 51.6 ซึ่งสอดคล้องกับการสำรวจข้อมูลพื้นฐานของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ปี 2544พบว่า เด็กไทยสัดส่วนไม่ได้มาตรฐาน จำนวน 1.2ล้านคน จำแนกเป็นน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ จำนวน 223,288 คน น้ำหนักสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานจำนวน 590,087 คน และส่วนสูงต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน จำนวน 258,149 คนซึ่งจะส่งผลกระทบต่อระดับสติปัญญาและคุณภาพชีวิตของเด็กไทยหนึ่งในสาเหตุสำคัญคือ1) การพฤติกรรมการบริโภคไม่เหมาะสมตามวัย โดยเฉพาะการบริโภคผักน้อยกว่าปริมาณที่แนะนำ คือเฉลี่ยวันละ 60 กรัม (ปริมาณที่แนะนำวันละ 400 กรัม) กินขนมกรุบกรอบและเครื่องดื่มรสหวานจัดเกือบทุกวันหรือทุกวันสูงถึงร้อยละ 67.4 นอกจากนี้ยังพบว่าเด็กไทยในช่วงวัยประถมศึกษาจะได้รับน้ำตาลจากเครื่องดื่มเฉลี่ย 5-7 ช้อนชา/วัน และน้ำตาลจากขนมกรุบกรอบเฉลี่ย 3 ช้อนชา/วันซึ่งปริมาณรวมในการบริโภคน้ำตาลของเด็กมากถึง 10 ช้อนชา และ2) สภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้อต่อสุขภาพผลกระทบของการได้รับสารอาหารไม่เพียงพอจะส่งผลให้เด็กมีการเจริญเติบโตและพัฒนาร่างกายและสติปัญญาที่ช้าไม่เป็นไปตามศักยภาพที่ควรจะเป็น จากสถานการณ์ดังกล่าว โรงเรียนทองทิพย์วิทยา จึงได้เข้าร่วมโครงการเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ ปีที่ 1 เพื่อน้อมนำแนวทางการดำเนินงานที่ประสบความสำเร็จ จากการบริหารจัดการอาหารและโภชนาการในโรงเรียนอย่างครบวงจรของโครงการตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีมาปฏิบัติในการพัฒนาโรงเรียน เพื่อให้เด็กนักเรียน มีภาวะโภชนาการดี สุขภาพแข็งแรง ไปพร้อมๆ กับการพัฒนาทักษะที่จำเป็นและคุณลักษณะที่เอื้อต่อการมีสุขภาวะ และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นซึ่งในปีที่ 1 ได้ดำเนินการดังต่อไปนี้ จากการร่วมโครงการเด็กไทยแก้มใสปีที่ ๑โรงเรียนทองทิพย์วิทยาได้ดำเนินกิจกรรมที่ประสบความสำเร็จที่เห็นผลผลิต ผลลัพธ์ หรือนวัตกรรม อย่างเป็นรูปธรรมจากการน้อมนำแนวทางการดำเนินงานด้าน การบริหารจัดการอาหารและโภชนาการในโรงเรียนอย่างครบวงจรของโครงการตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ดังนี้ กิจกรรม ผลผลิต/ผลลัพธ์/นวัตกรรม 3.1 การเกษตรในโรงเรียน ๑. ไข่ไก่
๒. พืชผักสวนครัวตามฤดูกาล
๓. ปลาดุก ๔. เห็ดนางฟ้า ๕. กบ
3.2 สหกรณ์นักเรียน ๑. มีกิจกรรมสหกรณ์ออมทรัพย์ มีสมาชิกทั้งหมด ๕๑ คน ยอดเงินออมทรัพย์ณ วันที่ ๓๐ ต.ค. ๒๕๕๘ นักเรียนมีเงินฝากรวมทั้งหมด๔๒๗,๙๓๙.๙๘บาท
๒. สหกรณ์ร้านค้าจำหน่ายเครื่องเขียน และ ผลผลิตการเกษตร 3.3 การจัดบริการอาหารของโรงเรียน ๑. จ้างเหมาผู้ประกอบการ แต่มาทำที่โรงเรียน
3.4 การติดตามภาวะโภชนาการ ๑. มีการวัดส่วนสูง และชั่งน้ำหนัก โดยครูอนามัย โรงเรียนและจากการติดตามของ รพ.สต.บ้านหนอง
3.5 การพัฒนาสุขนิสัยของนักเรียน ๑. ให้นักเรียนตักอาหารเองตามความต้องการของตนเองพออิ่ม
3.6 การพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อมของโรงเรียนให้ถูกสุขลักษณะ ๑. ด้านอนามัยนักเรียน มีน้ำดื่ม น้ำใช้ ห้องน้ำ ห้องส้วม ที่สะอาดไว้บริการนักเรียน
๒. มีสถานที่สำหรับแปรงฟัน ล้างอุปกรณ์ครัว ถ้วยชาม ที่สะอาด และพอเพียงสำหรับนักเรียน
๓. จัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพอนามัยของนักเรียนโดยเน้นด้านความสะอาด และอากาศปลอดโปร่ง
๔. มีการคัดแยกขยะ จากธนาคารขยะ ของโรงเรียน
3.7 การจัดบริการสุขภาพ ๑. มีการตรวจสุขภาพอนามัย จากโรงพยาบาลแม่ทะ และ สุขภาพปาก และฟัน
๒.การตรวจสุขภาพอนามัยจาก รพสต. บ้านหนอง
๓. รับการตรวจรักษาในการเจ็บป่วยจากโรงพยาบาลแม่ทะ
สาขาน้ำโจ้
3.8 การจัดการเรียนรู้ : เกษตร โภชนาการ และสุขภาพอนามัย ๑. มีการจัดการเรียนรู้ แบบบูรณาการในสาระ กอท.และ
สาระสุขศึกษา

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อพัฒนาบุคลากรในโรงเรียนให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโครงการเด็กไทยแก้มใส และแนวทางแก้ปัญหาภาวะทุพโภชนาการของนักเรียน
2. เพื่อแก้ปัญหาภาวะทุพโภชนาการในโรงเรียน และส่งเสริมให้นักเรียนมีสุขภาพกาย ใจ แข็งแรง
3. เพื่อปรังปรุงพัฒนาระบบสุขาภิบาล / สิ่งแวดล้อมในโรงเรียน ให้เหมาะสม
4. เพื่อสร้างและขยายเครือข่ายโครงการเด็กไทยแก้มใส และเป็นแหล่งเรียนรู้แก่ชุมชน และโรงเรียนในกลุ่มเครือข่าย

กิจกรรม/การดำเนินงาน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. โรงเรียนมีระบบสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อมเหมาะสมถูกสุขลักษณะ
2. นักเรียนที่มีปัญหาภาวะทุพโภชนาการลดลงอย่างน้อย 50 %
3. นักเรียนมีสุขภาพกาย ใจ แข็งรง และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
4. โรงเรียนมีแหล่งเรียนรู้อย่างครบวงจรสำหรับชุมชนและเครือข่าย

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น